NGỮ VĂN 6
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC TUẦN 4 - HKII
Tiết 85: Văn Bản
VƯỢT THÁC
Phần 1: Hướng dẫn
- Các em đọc văn bản “Vượt thác”.
- Trả lời các câu hỏi hướng dẫn trong SGK.
Phần 2: Các kiến thức trọng tâm cần lưu ý
I. Đọc – hiểu chú thích:
1. Tác giả: Võ Quảng sinh 1920 - quê ở Quảng Nam.
2. Tác phẩm:
a. Xuất xứ: Văn bản: “Vượt thác” trích chương XI của truyện Quê nội.
bThể loai: Truyên ngắn
c. Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Bức tranh thiên nhiên dòng sông Thu Bồn.
a-Hình ảnh con thuyền
-Chi tiết:
+Cánh buồm:Căng phồng
+Thuyền lướt bon bon như...
-Nghệ thuật :So sánh nhân hóa
èTư thế mạnh mẽ sẵn sàng chinh phục thác dữ.
b-Hình ảnh dòng sông và quang cảnh hai bên bờ sông.
+ Trước khi đến chân thác,cảnh vật êm đềm thơ mộng hiền hòa
+Dòng sông khi có thác dữ :Dữ dội hiểm trở hùng vĩ.
+ Dòng sông khi Vượt qua đoạn thác dữ: Hùng vĩ đẹp thơ mộng.
è Từ láy gợi hình, so sánh, nhân hoá.
2. Dượng Hương Thư trong cuộc vượt thác.
+ Dòng thác dữ dội
+ Con thuyền.
- Vùng vằng cứ trực trục xuống quay đầu.
- Thuyền cố lấn lên rồi vượt qua được thác cổ Cò.
* Ngoại hình: Các em trả lời, dựa vào sách giáo khoa
* Động tác: Các em trả lời, dựa vào sách giáo khoa
è Hình ảnh con người lao động mang sức mạnh phi thường, rắn rỏi, nhanh nhẹn, tinh thần quả cảm, quyết liệt trong khó khăn thử thách.
II. Ghi nhớ:Sách giáo khoa
Tiết 86: Tiếng Việt
SO SÁNH (tiếp theo)
Phần 1: Hướng dẫn
- Các em đọc kĩ các ví dụ trong SGK
- Trả lời các câu hỏi hướng dẫn trong SGK.
- Đọc kĩ kiến thức trong phần ghi nhớ của SGK.
- Từ những kiến thức đó, tự giải các bài tập liên quan, sau đó đối chiếu với đáp án mà thầy cô gợi ý bên dưới.
Phần 2: Các kiến thức trọng tâm cần lưu ý
I. CÁC KIỂU SO SÁNH
1.Ví dụ: SGK/ 41
Tìm phép so sánh trong khổ thơ sau :
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời
(Trần Quốc Minh)
|
Phép so sánh
|
Vế A
(sự vật được so sánh)
|
Phương diện so sánh
|
Từ so sánh
|
Vế B
(sự vật dùng để so sánh)
|
|
-Không ngang bằng
|
Những…kia
|
|
chẳng bằng
|
Mẹ…
con
|
|
-Ngang bằng
|
Mẹ
|
|
là
|
Ngọn gió…
đời
|
VD2: Tìm phép so sánh trong ví dụ sau:
- Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
→ so sánh ngang bằng
-Tú học kém hơn Toàn
→so sánh không ngang bằng
2.Ghi nhớ 1: SGK/42
Có hai kiểu so sánh: So sánh ngang bằng và so sánh không ngang bằng
II.TÁC DỤNG CỦA SO SÁNH
- Ví dụ (Sgk/42)
C1 : Tìm phép so sánh trong đoạn văn dưới đây
C2 : Trong đoạn văn đã dẫn, phép so sánh có tác dụng gì
Đáp án :
-Có chiếc tựa mũi tên nhọn… như cho xong chuyện…vẩn vơ
-Có chiếc lá như con chim…
-Có chiếc lá…như thầm bảo rằng …
-Cả một thời quá khứ dài… không bằng một vài giây bay lượn…
-Có chiếc lá…như sợ hãi...cành.
"Gợi hình (tư thế lá rơi)
(Những câu có tác dụng gợi hình là: -Có chiếc tựa mũi tên nhọn… như cho xong chuyện…vẩn vơ
-Có chiếc lá như con chim…
"Gợi cảm (tư tưởng về sự sống, cái chết của con người.
-Có chiếc lá…như thầm bảo rằng …
-Cả một thời quá khứ dài… không bằng một vài giây bay lượn…
-Có chiếc lá…như sợ hãi...cành.
2.Ghi nhớ 2: SGK/42
So sánh vừa có tác dụng gợi hình, giúp cho việc miêu tả sự vật, sự việc được cụ thể, sinh động ; vừa có tác dụng biểu hiện tư tưởng, tình cảm sâu sắc.
III. LUYỆN TẬP
Bài 1: SGK/43
a.Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Gợi ý: Từ so sánh : (từ là) ứng với kiểu so sánh nào trong 2 kiểu so sánh vừa học.
Có tác dụng gì?
ðTâm hồn nhạy cảm, phong phú, đa dạng; xúc động bồi hồi với những kỉ niệm tuổi thơ hồn nhiên, vô tư đến thánh thiện.
b. Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm
Con đi đánh giặc mười năm
Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi.
Gợi ý: từ so sánh là từ (Chưa bằng) thuộc kiểu so sánh nào trong 2 kiểu so sánh vừa học.
-Có tác dụng gì?
ðNỗi khó nhọc, vất vả mà mẹ phải gánh chịu; tình cảm yêu quý kính trọng mẹ.
c.Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Gợi ý: từ so sánh là từ (như) thuộc kiểu so sánh nào trong 2 kiểu so sánh vừa học.
-Có tác dụng gì?
ðTâm trạng vừa mê vừa tỉnh của anh đội viên và hình ảnh cao lớn vĩ đại, ấm áp của Bác.
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng.
Gợi ý: từ so sánh là từ (hơn) thuộc kiểu so sánh nào trong 2 kiểu so sánh vừa học.
-Có tác dụng gì?
ðXúc động dạt dào của anh đội viên, sự quan tâm, tình cảm yêu thương của Bác.
Bài 2: SGK/43(Hãy nêu những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài Vượt thác. Em thích hình ảnh nào? Vì sao?
Đáp án
-Thuyền rẽ sóng…như đang nhớ núi rừng
-Núi cao như đột ngột hiên ra
-Những động tác…như cắt
-Dượng Hương Thư như pho tượng đồng đúc…như hiệp sĩ.
-Những cây to…như những cụ già…
Thích: Dượng Hương Thư như pho tượng đồng đúc…như hiệp sĩ…
→trí tưởng tượng phong phú của tác giả
ð Tác dụng: Gợi hình- nhân vật hiện lên khoẻ khoắn, đẹp, ước mơ chinh phục thiên nhiên.
Bài 3: SGK/43
Học sinh dựa vào Văn bản Vượt thác viết đoạn văn tả Dượng Hương Thư đưa thuyền vượt qua thác dữ, trong đoạn văn có sử dụng 2 kiểu so sánh.