LÊ QUÍ ĐÔN
Nhạc và Lời : Nguyễn Tiến Hưng
1- Lời Vua Lê năm Bính Ngọ tại Diên Hà làng ven biển xa. Một ngày thu gió rì rào mừng trẻ kia mới chào đời. Cha mẹ bé mơ rạng danh giống nòi. Có biết đâu rằng bé mai này cho nước thêm đẹp nắng xuân ngời. Sử vàng lưu tiếng thơm : Thần đồng Lê Quí Đôn
2- Vừa lên 2 xem giảng bài, Đôn đã đạt được dăm chữ thơ. Tuổi tròn 5 tiếng đồn rằng : ngàn bài thơ đã thuộc lòng. Bao là sách khi đọc nhớ hoài. Biết tiếng Đôn người đến thử tài, thơ mới ra đề thoắt xong bài : "Từ nay … xin gắng học - kẻo hổ danh thế gia !".
3- Nhằm khoa thi năm Quý Hợi, Đôn đỗ đầu giải Nguyên khó đâu. Rồi nhân thân 9 năm sau vượt Hội Nguyên vẫn hàng đầu. Thi Đình đến, tên người thêm rỡ ràng. Áo mão vinh Bảng nhãn thăm làng. Dân đứng xem chật cứng bên đàng. Mẹ cha thỏa ước mong, lòng tràn bao sướng vui.
4- Làm quan to ai có ngờ Đôn chẳng ngừng học thêm gắng sâu. Học sao cho thấu trăng sao, học để cho thấu ngày nào trong trời đất danh nhà Nam lẫy lừng. Đến núi cao càng xuống biển rộng, đi 4 phương vượt thác băng ghềnh. Tìm về muôn ý thiêng, miệt mài luôn gắng công.
5- Từng trang thơm muôn ý ngọc, Đôn hiến trọn đời cho nước non. Rồi hè kia nắng về trời người về sông núi cội nguồn, cho sử sách muôn đời gương sáng ngời. Bao tháng năm dù đã qua rồi, muôn lớp nay dựng nước xây đời, nguyện noi theo tấm gương của người : Lê Quí Đôn.
TƯ LIỆU LỊCH SỬ LIÊN QUAN ĐẾN BÀI HÁT
LÊ QUÝ ĐÔN
Lê Quý Đôn người làng Diên Hà, huyện Diên Hà, nay là thôn Đồng Phú, xã Độc Lập, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình, con của Tiến Sĩ Lê Trọng Thứ. Ngay từ lúc còn nhỏ, Lê Quý Đôn đã nổi tiếng tài hoa. Năm 26 tuổi (1752), Lê Quý Đôn đỗ Bảng Nhãn, sau đó được bổ làm quan, trải thăng dần đến chức Đô Ngự Sử, quyền Bồi Tụng, tước Nghĩa Phái Hầu, khi mất được truy tặng chức Công Bộ Thượng Thư, tước Dĩnh Quận Công.
Lê Quý Đôn từng đi sứ sang Trung Quốc, được trao nhiều trọng trách và từng có mặt ở nhiều địa phương khác nhau, nhưng, đời nhớ tới ông trước hết và chủ yếu vẫn là ở tài học rộng, biết nhiều. Ông thực sự là một nhà bác học lớn. Kho tàng tác phẩm mà Lê Quý Đôn để lại cho hậu thế là rất lớn, trong đó, phần tinh túy nhất đã được Nhà Sử Học Nguyễn Khắc Thuần dịch, hiệu đính và chú giải, Nhà xuất bản Giáo Dục cho in thành bộ LÊ QUÝ ĐÔN TUYỂN TẬP (gồm 8 tập với độ dày tổng cộng trên năm ngàn trang khổ lớn).
Năm 1784, sau một thời gian lâm bệnh nặng, Lê Quý Đôn đã qua đời tại quê mẹ, nay là huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam, hưởng thọ 58 tuổi.