Noi gương Bà Trưng, Bà Triệu
Nhạc và lời : TRẦN QUANG HUY
Vừa phải, tự hào, tin tưởng
Quê hương bên dòng Hát Giang quanh năm hai mùa quê lúa
êm trôi dân làng no lành, ngày lại ngày thơm trong khói chiều đong đưa.
Thong dong ra đồng sớm mai, những cô gái quê Hai Bà Trưng,
vạt lụa đào bên yếm thắm ướt đẫm mồ hôi rơi ướt đẫm niềm vui.
Rồi ngày qua cơn bão đau thương đem màu tang chiến tranh ngập tràn.
Rồi ngày qua quân cướp xâm lăng đem hùng binh xâm chiếm non sông.
Người người đã đứng lên, dân làng đã đứng lên đi theo hai Bà
Trưng TrắcTrưng Nhị (đi theo hai Bà) bảo vệ quê hương!
Quân Tô Định (cúi đầu chạy dài) quân TháiThú (nếm mùi chông gai).
Áo giáp tả tơi ngựa xe cùng đường cuốn gói mải mê sợ không ngày về.
Dân làng lại sống những ngày như xưa.
Trên đồng lại thắm yếm đào trong mơ!
Gương Hai Bà Trưng sáng mãi.
TƯ LIỆU LỊCH SỬ VỀ BÀI HÁT
BÀ TRIỆU
Bà Triệu tức Triệu Thị Trinh hay Triệu Trinh Nương, người quận Cửu Chân, nay thuộc tỉnh Thanh Hóa. Bấy giờ, nhà Ngô thống trị nước ta. Để vơ vét sức người và sức của cung đốn cho cuộc hỗn chiến Ngô-Thục-Ngụy (sử Trung Quốc gọi là thời Tam Quốc), quân Ngô đã thi hành nhiều chính áp bức bóc lột rất tàn bạo, nhân dân khắp cõi ai ai cũng đều căm tức.
Thấy Bà quá xinh đẹp, cũng có người khuyên Bà nên lấy một viên quan nào đó làm chồng để có chút danh vọng với đời. Bà chẳng những không chịu nghe theo mà còn để lại cho đời câu nói đầy khẩu khí anh hùng : “Tôi muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp ngọn sóng dữ, chém cá tràng kình ở biển Đông, đánh đuổi quân Ngô, cởi ách nô lệ cho nhân dân chứ quyết không chịu khom lưng làm tì thiếp người ta”. Và, sau câu nói đầy khẩu khí anh hùng đó, Bà đã quả cảm phát động và lãnh đạo một cuộc khởi nghĩa lớn ở ngay trên quê hương của mình. Hình ảnh Nhụy Kiều Tướng Quân cưỡi voi xông trận đã khiến cho quân Ngô khiếp đảm. Sử nhà Ngô cũng phải viết rằng : “cả Châu Giao đều chấn động”. Tuy nhiên, đội quân mới nhóm, lực yếu, kinh nghiệm chưa nhiều và vũ khí thiếu thốn không thể nào địch nổi giặc Ngô khét tiếng tàn bạo và rất thiện chiến. Bà Triệu đã anh dũng hy sinh vào năm 248, lúc mới ngoài 20 tuổi. Nghĩa quân của Bà cũng đành phải cam chịu thất bại. Dù không thành công, Bà Triệu và toàn thể nghĩa sĩ của Bà vẫn mãi mãi là niềm kiêu hãnh của truyền thống ngoan cường.