Tình sử Huyền Trân
Nhạc và lời : NHẤT SINH
Chuyện kể rằng chuyện kể rằng xưa xa, xưa xưa......
ơ có nàng công chúa. Người đẹp người mười vẹn mười xuân
tuổi xuân xuân tuổi xuân nét ngà phơi phới nơi lầu son.
Dáng ngọc yêu kiều, thương cha già thương đất Việt
từ biệt người yêu bước theo chồng.
Phấn son một phận nữ nhi, gác sầu bi đắng cay vì đền nợ Ô Lý.
Nước non ngàn dặm ra đi bóng ngựa phi.
Bước người đi tuổi xuân thì ngàn năm khắc ghi.
(Tình để) lại ôm niềm riêng đưa bước chân qua......
ơ xứ người xa lắc. Lòng vẫn hướng về kinh thành xưa
thương nhớ ai mắt lệ rơi thấm lời hẹn ước bao buồn thương.
Nén chặt đáy lòng xót xa này ai thấu tỏ thương
Huyền Trân công chúa đời Trần.
Tiếng thơm để lại sử xanh mãi về sau,
nước non này ngàn đời ghi nhớ.
Hương Giang lững lơ dòng sông,
biết tìm đâu bóng người xưa
cánh chim hồng lạc vô phương……Nam
TƯ LIỆU LỊCH SỬ LIÊN QUAN ĐẾN BÀI HÁT
HUYỀN TRÂN CÔNG CHÚA
Huyền Trân Công Chúa là con gái của Hoàng Đế Trần Nhân Tông (1278-1293)và là em gái của Hoàng Đế Trần Anh Tông (1293-1314), hiện chưa rõ năm sinh và năm mất. Năm 1306, nhà Trần đã gả Huyền Trần Công Chúa cho Hoàng Đế của Chiêm Thành là Chế Mân và Chế Mân đã dâng đất Châu Ô và Châu Rí (tức Châu Lý) để làm sính lễ. Đất hai châu này nay đại để tương ứng với khu vực từ phía nam huyện Gio Linh tỉnh Quảng Trị cho đến huyện Điện Bàn của tỉnh Quảng Nam. Từ đó, Huyền Trân là Hoàng Hậu của Chiêm Thành. Nhưng hương lửa chưa nồng thì Chế Mân qua đời. Theo tục lệ của Chiêm Thành, Hoàng Đế mà mất thì Hoàng Hậu cũng phải lên giàn hỏa thiêu để chết theo. Nhà Trần liền sai Đỗ Khắc Chung (cũng tức là Trần Khắc Chung) mượn cớ đi chia buồn với triều đình Chiêm Thành để cứu Huyền Trân. Đỗ Khắc Chung đã hoàn thành nhiệm vụ. Sau, Huyền Trân đi tu theo Phật Giáo và mất tại nơi tu hành.