Bài 4: Phòng chống thừa cân béo phì
Mục tiêu:
- Trình bày được kiến thức cơ bản về bệnh béo phì, các biện pháp phòng tránh béo phì
- Vận dụng được các biện pháp phòng tránh béo phì.
Thời lượng: 60 phút
Đối tượng: Giáo viên, nhân viên, cán bộ y tế, học sinh
NỘI DUNG
- Khái niệm:
Thừa cân béo phì là tình trạng tích luỹ mỡ quá mức bình thường trong cơ thể gây tổn hại cho sức khoẻ. Béo phì là tình trạng tích lũy mỡ dư thừa nhiều hơn thừa cân.
- Nguyên nhân
- Do ăn uống không đúng cách: ăn nhiều hơn so với nhu cầu, ăn nhiều chất béo, ăn nhiều thức ăn nhanh, uống nhiều nước ngọt, hay ăn khuya
- Do ít vận động thể lực, dành nhiều thời gian cho các hoạt động tĩnh tại như xem tivi, đọc truyện, chơi điện tử…
- Một số rất ít các trường hợp do các bệnh lý rối loạn nội tiết, chuyển hóa
- Biểu hiện
- Hậu quả:
- Về mặt sức khoẻ: Béo phì ở trẻ em thường đưa đến các bệnh lý: rối loạn mỡ máu, đái tháo đường, gan nhiễm mỡ, dậy thì sớm, bệnh lý túi mật, tăng huyết áp, ngưng thở khi ngủ, trầm cảm, biến chứng ở khớp (đau khớp hông, khớp gối, giới hạn vận động) và một số loại ung thư.
- Về mặt cảm xúc: trẻ có khuynh hướng mắc chứng tự ti, không hài lòng với hình dáng cơ thể.
- Về mặt xã hội: trẻ dễ bị kỳ thị, ấn tượng xấu, chọc ghẹo, bắt nạt.
- Phòng ngừa:
Chế độ dinh dưỡng
- Ăn đúng giờ, ăn đủ 3 bữa, không bỏ bữa nhất là bữa ăn sáng. Hạn chế ăn sau 20 giờ.
- Hạn chế ăn mỡ, phủ tạng động vật, da động vật, món rán xào.
- Hạn chế thức ăn ngọt và nước ngọt (cho trẻ ăn thức ăn ngọt ít hơn 1 lần/tuần).
- Sử dụng các thực phẩm có đậm độ năng lượng thấp.
- Khuyến khích các em ăn nhiều rau, trái cây trong ngày.
- Không dự trữ thức ăn ngọt (bánh ngọt, kẹo, kem, chè, sô-cô-la…) trong nhà.
- Không cho trẻ tiền tiêu vặt để hạn chế việc trẻ mua thức ăn không phù hợp gây tăng cân, béo phì.
- Kiểm soát thực phẩm bán tại.
- Chọn loại sữa không đường, ít chất béo.
- Hạn chế ăn mặn.
- Hạn chế đi ăn bên ngoài đặc biệt là tại các cửa hàng thức ăn nhanh (hamberger, gà rán…)
Chế độ vận động
- Tránh ngồi lâu một chỗ, đọc truyện, chơi game kéo dài.
- Không chơi game hay xem ti vi quá 2 giờ một ngày.
- Khuyến khích tham gia các trò chơi vận động và phụ làm việc nhà thích hợp mỗi ngày ít nhất 60 phút.
- Khuyến khích và tạo điều kiện cho trẻ tham gia ít nhất một môn thể thao.
- Tạo điều kiện cho trẻ tăng cường đi bộ và đạp xe đến trường.
Theo dõi cân nặng hàng tuần hoặc hàng tháng nhà và tại trường học
Làm gương cho trẻ: Cha mẹ hay thành viên khác trong gia đình, giáo viên phải cùng thực hiện hành vi ăn uống và vận động thể lực lành mạnh để làm gương cho trẻ.
Chế động vận động lành mạnh Thức ăn nhanh, ngọt, béo, chiên xào dễ gây béo phì